05 ਨਵੰਬਰ

ਗੋਵਰਧਨ ਪੂਜਾ ਅਤੇ ਅੰਨਕੂਟ ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਪੰਜ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚੌਥਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ।

ਕਾਰਤਿਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਪਦਾ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਰੂਪ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਗੋਵਰਧਨ ਪਰਵਤ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੁਆਪਰ ਯੁਗ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਰਾਜੇ ਇੰਦਰ ਦੇ ਹੰਕਾਰ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਧਨ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਇਹ ਪੂਜਾ ਨਿਰੰਤਰ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ।

ਗੋਵਰਧਨ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਘਰ ‘ਚ ਕਦੇ ਵੀ ਭੋਜਨ, ਦੁੱਧ ਆਦਿ ਦੀ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਅਤੇ ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਗਊਆਂ ‘ਤੇ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੇ ਗੋਵਰਧਨ ਸਰੂਪ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਗੋਵਰਧਨ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ :-

ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦਾ ਰੂਪ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਗੋਵਰਧਨ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗਾਂ ਦਾ ਗੋਹਾ ਲਿਆ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਹਾੜ ਦਾ ਰੂਪ ਦੇ ਕੇ ਛੋਟਾ ਗੋਵਰਧਨ ਪਰਬਤ ਬਣਾ ਕੇ ਇਸ ਗੋਵਰਧਨ ਪਰਬਤ ਦੀ ਪੂਜਾ ਵਿਧੀ ਨਾਲ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗਾਂ ਦਾ ਗੋਬਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਦੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਕਣਕ ਜਾਂ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਢੇਰ ਦੀ ਗੋਵਰਧਨ ਪਰਬਤ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਦੇ ਕੇ ਪੂਜਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਭੋਜਨ ਦੇ ਢੇਰ ਤੋਂ ਬਣੇ ਗੋਵਰਧਨ ਨੂੰ ਅੰਨਕੂਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਗੋਵਰਧਨ ਪਰਬਤ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ੁੱਧ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਆਸਨ ‘ਤੇ ਬੈਠੋ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੋਵਰਧਨ ਪਰਬਤ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਹਲਦੀ ਅਤੇ ਕੁਮਕੁਮ ਦਾ ਲੇਪ ਬਣਾ ਕੇ ਤਿੰਨ ਗੋਲ ਚੱਕਰ ਬਣਾਓ। ਇਸ ਚੱਕਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਅੱਠ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਠ ਸਵਾਸਤਿਕ ਬਣਾਓ। ਸਵਾਸਤਿਕ ਅਤੇ ਗੋਵਰਧਨ ਪਰਬਤ ‘ਤੇ ਇਕ-ਇਕ ਫੁੱਲ। ਮੰਤਰ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਦੇ ਰਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗਵਾਨ ਗੋਵਰਧਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸ਼ੁੱਧ ਘਿਓ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾਓ ਅਤੇ ਧੂਪ-ਦੀਪ ਦਿਖਾ ਕੇ ਪੂਜਾ ਕਰੋ।

( ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਇੱਥੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।)

Spread the love