ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਮੰਦੀ ਦੋ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਰਥਚਾਰੇ ‘ਤੇ ਉਲਟ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਮਹਿੰਗਾਈ ਸਮੇਂ ਦੀ ਇੱਕ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਆਮ ਮੁੱਲ ਪੱਧਰ ਵਿੱਚ ਨਿਰੰਤਰ ਵਾਧੇ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਦੋਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੈਸਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਹਿੰਗਾਈ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪੈਸੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਘਟਦੀ ਹੈ।ਇੱਕ ਮੰਦੀ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਆਰਥਿਕ ਗਿਰਾਵਟ ਦੀ ਮਿਆਦ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਕੁੱਲ ਘਰੇਲੂ ਉਤਪਾਦ (ਜੀਡੀਪੀ) ਵਿੱਚ ਕਮੀ, ਵਧਦੀ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ, ਅਤੇ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਖਰਚੇ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਹੈ। ਮੰਦੀ ਕਈ ਕਾਰਕਾਂ ਕਰਕੇ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿੱਚ ਕਮੀ, ਨਿਵੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਮੀ, ਜਾਂ ਵਿੱਤੀ ਸੰਕਟ। ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਮੰਦੀ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਆਰਥਿਕ ਮਾਹੌਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਸਟੈਗਫਲੇਸ਼ਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਥਿਰ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਵਧਦੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ। ਮੁਦਰਾਸਫੀਤੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਕੰਮ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ, ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾ ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਮੰਦੀ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁਦਰਾ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਮੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰੇਰਕ ਉਪਾਅ ਲਾਗੂ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਖਰਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਜਾਂ ਟੈਕਸ ਕਟੌਤੀ। ਮਹਿੰਗਾਈ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਨੀਤੀ ਨਿਰਮਾਤਾ ਉਧਾਰ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਰਕਾਰਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਧਾਉਣ ਜਾਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨੀਤੀਆਂ ਲਾਗੂ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
kulwinder Singh
MA JMC PUNJABI UNIVERSITY PATIALA
