12 ਫਰਵਰੀ
ਅਨਾਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਫਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਰ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਖਾਧਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਫਾਈਬਰ, ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ, ਸੀ ਅਤੇ ਬੀ, ਆਇਰਨ, ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ, ਜ਼ਿੰਕ ਅਤੇ ਓਮੇਗਾ 6 ਫੈਟੀ ਐਸਿਡ ਵਰਗੇ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਅਨਾਰ ਦੀ ਮੰਗ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਕੇ ਕਾਫੀ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾ ਸਕਦੇ ਹਨ । ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਅਨਾਰ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਖਰਚਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਝਾੜ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵੀ ਬੱਚਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਹਰਿਆਣਾ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਕਰਨਾਟਕ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਬੂਟਾ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁੱਖ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਲ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਨਾਰ ਦਾ ਰੁੱਖ ਲਗਭਗ 25 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਫਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਅਨਾਰ ਉਪ-ਉਪਖੰਡੀ ਜਲਵਾਯੂ ਦਾ ਇੱਕ ਪੌਦਾ ਹੈ। ਅਨਾਰ ਦੇ ਫਲ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪੱਕਣ ਲਈ ਗਰਮ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਕ ਜਲਵਾਯੂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਲਗਭਗ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਨਿਕਾਸ ਵਾਲੀ ਅਤੇ ਰੇਤਲੀ ਦੋਮਟ ਮਿੱਟੀ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਅਨੁਕੂਲ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੁਦਰਤੀ ਖਾਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕਿਸਾਨ ਬੰਜਰ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਨਾਰ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਅਨਾਰ ਦਾ ਵਧੀਆ ਝਾੜ ਲੈਣ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅਨਾਰ ਦੀ ਗਣੇਸ਼ ਕਿਸਮ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫਲ ਦਰਮਿਆਨੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬੀਜ ਨਰਮ ਅਤੇ ਗੁਲਾਬੀ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਅਨਾਰ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕਿਸਮਾਂ
ਜਯੋਤੀ ਕਿਸਮ– ਇਸ ਦੇ ਫਲ ਆਕਾਰ ਵਿਚ ਦਰਮਿਆਨੇ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਰੰਗ ਪੀਲਾ ਲਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬੀਜ ਨਰਮ ਅਤੇ ਸੁਆਦ ਵਿਚ ਮਿੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਮ੍ਰਿਦੁਲਾ ਕਿਸਮ– ਇਸ ਦੇ ਫਲ ਦਰਮਿਆਨੇ ਆਕਾਰ ਦੇ, ਗੂੜ੍ਹੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੀ ਸਤਹ ਪੱਧਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਬੀਜ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ, ਨਰਮ, ਰਸੀਲੇ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫਲਾਂ ਦਾ ਔਸਤ ਭਾਰ 300 ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਕੇਸਰ ਕਿਸਮ– ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਫਲ ਵੱਡੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਅਤੇ ਕੇਸਰ ਰੰਗ ਦੇ ਮੁਲਾਇਮ ਚਮਕਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬੀਜ ਨਰਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ. ਇਹ ਕਿਸਮ ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਢੁਕਵੀਂ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅਰਕਤਾ ਕਿਸਮ– ਇਹ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਝਾੜ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਕਿਸਮ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਫਲ ਵੱਡੇ, ਮਿੱਠੇ ਅਤੇ ਨਰਮ ਬੀਜਾਂ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਛਿਲਕਾ ਆਕਰਸ਼ਕ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਕੰਧਾਰੀ ਕਿਸਮ– ਫਲ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਰਸਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਬੀਜ ਥੋੜ੍ਹਾ ਸਖ਼ਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੰਚਾਈ ਅਤੇ ਬਾਗ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰੋ
ਅਨਾਰ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ, ਕਿਸਾਨ ਕਟਿੰਗਜ਼ ਜਾਂ ਪੌਦੇ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਨਾਰ ਦੇ ਪੌਦੇ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਸਹੀ ਸਮਾਂ ਅਗਸਤ ਤੋਂ ਸਤੰਬਰ ਜਾਂ ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ ਮਾਰਚ ਤੱਕ ਹੈ। ਬੂਟਾ ਲਗਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ 5-5 ਮੀਟਰ ਜਾਂ 6 ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਰੱਖੀ ਜਾਵੇ। ਜੇਕਰ ਕਿਸਾਨ ਤੀਬਰ ਬਾਗਬਾਨੀ ਅਪਣਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਬਾਗ ਲਗਾਉਣ ਸਮੇਂ 5 ਤੋਂ 3 ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਠੀਕ ਹੈ। ਤੀਬਰ ਬਾਗਬਾਨੀ ਡੇਢ ਗੁਣਾ ਤੱਕ ਝਾੜ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਅਨਾਰ ਵਿੱਚ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕੰਮ ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਾਨਸੂਨ ਆਉਣ ਤੱਕ ਇਹ ਕੰਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਮੌਸਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 10 ਤੋਂ 12 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ ‘ਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਨਾਰ ਲਈ ਤੁਪਕਾ ਸਿੰਚਾਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਤਕਨੀਕ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਰਗੇ ਘੱਟ ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ 43 ਫੀਸਦੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੱਚਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ 30 ਤੋਂ 35 ਫੀਸਦੀ ਵਾਧਾ ਸੰਭਵ ਹੈ।
