21 ਫਰਵਰੀ
ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾਨ ( ਆਈ.ਏ.ਆਰ.ਆਈ ) ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਹਫਤੇ ਵਧਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਹਵਾਵਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਫਸਲਾਂ ਅਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਹਲਕੀ ਸਿੰਚਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਕਰੋਨਾ (ਕੋਵਿਡ-19) ਦੇ ਫੈਲਣ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮਾਸਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ। ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਮੂੰਗੀ ਅਤੇ ਉੜਦ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਸਰੋਤ ਤੋਂ ਸੋਧਿਆ ਬੀਜ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮੂੰਗੀ-ਪੂਸਾ ਵਿਸ਼ਾਲ, ਪੂਸਾ ਵਿਸਾਖੀ, ਪੀਡੀਐਮ-11, ਐਸਐਮਐਲ-32, ਉੜਦ-ਪੰਤ ਉੜਦ-19, ਪੰਤ ਉੜਦ-30, ਪੰਤ ਉੜਦ-35 ਅਤੇ ਪੀਡੀਯੂ-1 ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੀਜ ਨੂੰ ਫ਼ਸਲਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰਾਈਜ਼ੋਬੀਅਮ ਅਤੇ ਫਾਸਫੋਰਸ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕਰਨਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ।
ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲੇਡੀਜ਼ ਫਿੰਗਰ ਦੀ ਅਗੇਤੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਏ-4, ਪਰਬਾਨੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ, ਅਰਕਾ ਅਨਾਮਿਕਾ ਆਦਿ ਕਿਸਮਾਂ ਬੀਜਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬਿਜਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੀ ਨਮੀ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ। ਬੀਜ ਦੀ ਲੋੜ 10 ਤੋਂ 15 ਕਿਲੋ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਕਿਸਾਨ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਟਮਾਟਰ, ਮਿਰਚ, ਕੱਦੂ ਦੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਤਿਆਰ ਪੌਦੇ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕਣਕ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜੰਗਾਲ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦੇ ਰਹੋ। ਜਦੋਂ ਕਾਲੀ, ਭੂਰੀ ਜਾਂ ਪੀਲੀ ਕੁੰਗੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤਾਂ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਡਾਇਥੇਨ ਐਮ-45 (2.5 ਗ੍ਰਾਮ/ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ) ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰੋ। 10-20 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ ਪੀਲੀ ਕੁੰਗੀ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ 25 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਨਹੀਂ ਫੈਲਦੀ। ਭੂਰੀ ਜੰਗਾਲ ਨੂੰ 15 ਤੋਂ 25 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤਾਪਮਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਮੀ ਵਾਲਾ ਮਾਹੌਲ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਾਲੀ ਜੰਗਾਲ ਨੂੰ 20 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਤਾਪਮਾਨ ਅਤੇ ਨਮੀ-ਰਹਿਤ ਮਾਹੌਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਮੌਜੂਦਾ ਸੁੱਕੇ ਅਤੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਤਾਪਮਾਨ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰ੍ਹੋਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਚੇਪੇ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕੀੜੇ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਮੀਡਾਕਲੋਪ੍ਰਿਡ @ 0.25-0.5 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪਾਓ। ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ‘ਤੇ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਤੱਕ ਕਟਾਈ ਨਾ ਕਰੋ। ਬੀਜ ਵਾਲੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ‘ਤੇ ਚੇਪਾ ਦੇ ਹਮਲੇ ਵੱਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿਓ।
ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਮੌਜੂਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਫਰੈਂਚ ਬੀਨ, ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਮੂਲੀ ਆਦਿ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤਾਪਮਾਨ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਉਗਣ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸੋਧਿਆ ਹੋਇਆ ਬੀਜ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਸਰੋਤ ਤੋਂ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਪਿਆਜ਼ ਦੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਬੀਜੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਥ੍ਰਿਪਸ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਰੱਖੋ। ਜੇਕਰ ਕੀੜੇ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਈਅਰ ਫੀਡਰ @ 0.5 ਮਿ.ਲੀ. / 3 l. ਕਿਸੇ ਵੀ ਚਿਪਕਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਟਾਈਪੋਲ ਆਦਿ (1.0 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਘੋਲ) ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦੀ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰੋ ਅਤੇ ਨੀਲੇ ਧੱਬੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦੇ ਰਹੋ। ਡਾਇਥੇਨ- ਐਮ-45 @ 3 ਗ੍ਰਾਮ/ਲੀ. ਕਿਸੇ ਵੀ ਚਿਪਕਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਟੀਪੋਲ ਆਦਿ (1 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਘੋਲ) ਦੇ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਦਾ ਛਿੜਕਾਅ ਕਰੋ।
ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਟਮਾਟਰ ਦੇ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਪੌਡ ਬੋਰਰ ਕੀੜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਆਸਰੇ ਲਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਕੀੜਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਨਸ਼ਟ ਕੀਤੇ ਫਲਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਦੱਬ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਫਲ ਬੋਰਰ ਕੀੜਿਆਂ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਲਈ, ਫੇਰੋਮੋਨ ਟਰੈਪ @ 2-3 ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਲਗਾਓ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ, ਬੈਂਗਣ ਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਸ਼ੂਟ ਅਤੇ ਫਲਾਂ ਦੇ ਬੋਰ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ, ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਟਹਿਣੀਆਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਨਸ਼ਟ ਕਰੋ।
ਜੇਕਰ ਕੀੜਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਪਿਨੋਸੈਡ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ 48 ਈ.ਸੀ. @ 1 ਮਿਲੀਲਿਟਰ/4 ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਰੇਅ ਕਰੋ। ਇਸ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ, ਮੈਰੀਗੋਲਡ ਵਿੱਚ ਫੁੱਲ ਸੜਨ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਕਿਸਾਨ ਫਸਲ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੇਕਰ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤਾਂ ਬਾਵਿਸਟਿਨ ਨੂੰ 1 ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਘੋਲ ਕੇ ਸਪਰੇਅ ਕਰੋ।
