ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੰਗ ਮਾਹਰ ਅਰਨੋਲਡ ਡਿਕਸ ਵੀ ਪਹੁੰਚੇ
ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਉੱਤਰਕਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋਈ ਸਿਲਕਿਆਰਾ ਸੁਰੰਗ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਮੰਗਲਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ। ਇਹ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਇੱਕ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਉਦੋਂ ਮਿਲੀ ਜਦੋਂ ਬਚਾਅਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋਈ ਸਿਲਕਿਆਰਾ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਮਲਬੇ ਵਿੱਚੋਂ ਛੇ-ਇੰਚ ਚੌੜੀ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਨੂੰ ਧੱਕਿਆ,ਇਹ ਸਫਲਤਾ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਅੰਦਰ ਫਸੇ 41 ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਭੋਜਨ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰੇਗੀ।
ਛੇ-ਇੰਚ ਫੂਡ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਰਾਹੀਂ ਭੇਜੇ ਗਏ ਐਂਡੋਸਕੋਪਿਕ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਕੈਪਚਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ । ਵੀਡੀਓ ‘ਚ ਪੀਲੇ ਅਤੇ ਚਿੱਟੇ ਰੰਗ ਦੇ ਹੈਲਮੇਟ ਪਹਿਨੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਆਪਸ ‘ਚ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ ਮਿਲੀ ਹੈ।
ਹੁਣ ਤੱਕ, ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਵਿੱਚ ਚਾਰਧਾਮ ਰੂਟ ‘ਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਅਧੀਨ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਮਲਬੇ ਤੋਂ ਪਾਰ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਅਤੇ ਸੁੱਕੇ ਮੇਵੇ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਚਾਰ ਇੰਚ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਟਿਊਬ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ।
ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਈਵੇਅ ਐਂਡ ਇਨਫਰਾਸਟਰੱਕਚਰ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਲਿਮਿਟੇਡ (ਐਨਐਚਆਈਡੀਸੀਐਲ) ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਅੰਸ਼ੂ ਮਨੀਸ਼ ਖਾਲਖੋ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਾਈਟ ‘ਤੇ “ਪਹਿਲੀ ਸਫਲਤਾ” ਕਿਹਾ। “ਅਸੀਂ ਪਾਈਪ ਨੂੰ 53 ਮੀਟਰ ਮਲਬੇ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਸੇ ਹੋਏ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸਾਨੂੰ ਸੁਣ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ,” ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ।
ਇਸ ਛੇ ਇੰਚ ਦੀ ਬਦਲਵੀਂ ਲਾਈਫਲਾਈਨ ਰਾਹੀਂ, ਫਸੇ ਹੋਏ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਗਰਮ ਖਿਚੜੀ ਭੇਜੀ ਗਈ।
12 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ, ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਿਲਕਿਆਰਾ ਤੋਂ ਬਰਕੋਟ ਤੱਕ ਇੱਕ ਨਿਰਮਾਣ ਅਧੀਨ ਸੁਰੰਗ ਵਿੱਚ ਸਿਲਕਿਆਰਾ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਦੇ 60 ਮੀਟਰ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਿੱਕੜ ਡਿੱਗਣ ਕਾਰਨ ਢਹਿ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 41 ਮਜ਼ਦੂਰ ਫਸ ਗਏ। ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਜ਼ਦੂਰ 2 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਬਣੀ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਠੋਸ ਕੰਮ ਸਮੇਤ ਪੂਰਾ ਹੈ। ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ 4 ਇੰਚ ਦੀ ਕੰਪ੍ਰੈਸਰ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਰਾਹੀਂ ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਭੇਜੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਉਪਲਬਧ ਭੋਜਨ ਵਿਕਲਪਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
“ਅਸੀਂ ਚੌੜੇ ਮੂੰਹ ਵਾਲੀਆਂ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀਆਂ ਸਿਲੰਡਰ ਵਾਲੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਲਿਆ ਰਹੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਕੇਲੇ, ਸੇਬ, ਖਿਚੜੀ ਅਤੇ ਦਲੀਆ ਭੇਜ ਸਕੀਏ,” ਉਸਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ।
ਬਚਾਅ ਕਰਮੀਆਂ ਨੇ ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜਣ ਲਈ ਸਿਲੰਡਰ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਵਿੱਚ ਖਿਚੜੀ ਭਰ ਦਿੱਤੀ। ਫਸੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਲਈ ਖਿਚੜੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਰਸੋਈਏ ਹੇਮੰਤ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਗਰਮ ਭੋਜਨ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
“ਇਹ ਭੋਜਨ ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਅੰਦਰ ਭੇਜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਜਦੋਂ ਗਰਮ ਭੋਜਨ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਖਿਚੜੀ ਭੇਜ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ ਉਹ ਭੋਜਨ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿਸਦੀ ਸਾਨੂੰ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ,” ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ।
ਡੀਆਰਡੀਓ ਵੱਲੋਂ ਡਰੋਨ, ਰੋਬੋਟ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ
ਡਿਫੈਂਸ ਰਿਸਰਚ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਆਰਗੇਨਾਈਜੇਸ਼ਨ (ਡੀਆਰਡੀਓ) ਤੋਂ ਡਰੋਨ ਅਤੇ ਰੋਬੋਟ ਵੀ ਫਸੇ ਹੋਏ ਬੰਦਿਆਂ ਦੇ ਬਚਣ ਦੇ ਹੋਰ ਰਸਤਿਆਂ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਲਿਆਂਦੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਹਫਤੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਹੈਵੀ-ਡਿਊਟੀ ਔਜਰ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪੱਥਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਚਾਅ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਮਲਬੇ ਵਿੱਚੋਂ ਲੇਟਵੇਂ ਬੋਰਿੰਗ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਪਰ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਾ ਸੀ।
ਇੱਕ ਲੰਬਕਾਰੀ ਬਚਾਅ ਸ਼ਾਫਟ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਮਸ਼ੀਨ – ਸੰਭਵ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲਗਭਗ 80-ਮੀਟਰ ਡੂੰਘੀ – ਪਹਾੜੀ ਚੋਟੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤੋਂ ਡਰਿਲ ਕਰਕੇ ਵੀ ਸੁਰੰਗ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਹਾੜੀ ਚੋਟੀ ਤੱਕ ਇੱਕ ਸੜਕ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਤੇਲ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਗੈਸ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ (ਓ.ਐਨ.ਜੀ.ਸੀ.) ਹੋਰ ਉਪਕਰਨਾਂ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਸੁਰੰਗ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਬਰਕੋਟ-ਐਂਡ, ਤੋਂ ਡ੍ਰਿਲ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੰਗ ਮਾਹਰ ਅਰਨੋਲਡ ਡਿਕਸ ਵੀ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜਾਂ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲੈਣ ਲਈ ਤਬਾਹੀ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ। ਉਹ ਜਨੇਵਾ ਸਥਿਤ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਟਨਲਿੰਗ ਐਂਡ ਅੰਡਰਗਰਾਊਂਡ ਸਪੇਸ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ।ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਉਸ ਦਿਨ ਹੋਇਆ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੁਸ਼ਕਰ ਸਿੰਘ ਧਾਮੀ ਨੂੰ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲੈਣ ਲਈ ਬੁਲਾਇਆ। ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫਸੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮਨੋਬਲ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
